W sobotę sztafetą mieszaną 4×6 km zmagania olimpijskie rozpoczną biathloniści. Zanim jednak będziemy przeżywać te emocje, warto sprawdzić, jak to drzewiej bywało. Dlatego zapraszamy na małą podróż po historii biathlonu na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich.
Od demonstracji do pełnoprawnej dyscypliny
Biathlon na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich pojawił się już w 1924 roku. Został wówczas zaprezentowany jako bieg patrolowy, a rywalizacja miała charakter pokazowy. Sytuacja ta powtarzała się w kolejnych latach. Z racji, że ten sport uprawiany był w niewielu krajach, nie mógł on zostać włączony do programu igrzysk. Przynajmniej nie w tamtym momencie. Po wojnie dyscyplina ta nie była już przeznaczona wyłącznie dla wojskowych, dlatego zyskiwała na popularności.
Biathlon stał się niezależnym sportem w 1954 roku. Pełnoprawny debiut na igrzyskach miał miejsce sześć lat później w Squaw Valley. Zawodnicy z dziewięciu państw rywalizowali na dystansie 20 km i musieli czterokrotnie meldować się na strzelnicy. Mówimy więc o tym, co dziś nazywamy biegiem indywidualnym. Konkurencja ta, jako jedyna, jest obecna w programie igrzysk nieprzerwanie od 1960 roku. Pierwszy tytuł mistrza olimpijskiego padł łupem Szweda Klasa Lestandera. Okazał się on lepszy o 36 sekund od Fina Antti Tyrvainena. Brąz przypadł natomiast reprezentantowi ZSRR, Aleksandrowi Privałowowi.
Jak poszerzano konkurencje na kolejnych igrzyskach?
Na igrzyskach w 1968 roku, oprócz biegu indywidualnego, rozegrano także pierwszą sztafetę. Jej triumfatorem okazała się reprezentacja ZSRR, która była lepsza od Norwegów i Szwedów. Co ciekawe, na czwartym miejscu znalazła się polska sztafeta w składzie Józef Różak, Andrzej Fiedor, Stanisław Łukaszczyk i Stanisław Szczepaniak. Polacy do podium stracili jednak niemal trzy minuty.
Sprint
Kolejna modyfikacja biathlonowych zmagań nastąpiła w Lake Placid w 1980 roku. Wtedy to po raz pierwszy zawodnicy rywalizowali w sprincie. Tytuł mistrza olimpijskiego trafił do reprezentanta NRD, Franka Ullricha. Srebro i brąz trafił zaś do zawodników ZSRR – Władimira Alikina oraz Anatolija Alabjewa.
Panie wkraczają do gry
Kolejny kamień milowy dla biathlonu to rok 1992 i impreza w Albertville. To właśnie tam po raz pierwszy o medale igrzysk olimpijskich powalczyły biathlonistki. W sprincie kobiet triumfowała Anfisa Riezcowa (mama obecnie startującej Kristiny), a w biegu długim Niemka Antje Misersky. W sztafecie najlepsze okazały się natomiast Francuzki.
Bieg pościgowy
Kolejne zmiany następowały w już w XXI wieku. W Salt Lake City, w 2002 roku, po raz pierwszy rozdano medale za bieg pościgowy. Najlepszy w tej konkurencji, tak jak i w pozostałych indywidualnych, okazał się Ole Einar Bjoerndalen. U pań triumfowała natomiast Rosjanka Olga Pyłowa.
Bieg masowy
Rok 2006 to debiut biegu masowego na igrzyskach w Turynie. Pierwszym mistrzem olimpijskim w tej konkurencji został Michael Greis. Igrzyska w Turynie mają też szczególne miejsce w sercach polskich kibiców. Srebro w biegu masowym zdobył bowiem Tomasz Sikora. Polak wyprzedził wówczas Ole Einara Bjoerndalena. Wśród pań natomiast konkurencję tę wygrała Anna Carin Olofsson, która pokonała Kati Wilhelm oraz Uschi Disl.
Wyświetl ten post na Instagramie
Sztafeta mieszana
Najmłodszą konkurencją biathlonową na igrzyskach jest sztafeta mieszana. Rozgrywa się ją od igrzysk w Soczi w 2014 roku. Pierwsze złoto w tej konkurencji przypadło Norwegom. Okazali się oni lepsi od reprezentacji Czech i Włoch.
Medalowi rekordziści
Przez 62 lata olimpijskiej tradycji wręczono w sumie ponad 280 medali za biathlonowe konkurencje. Trafiły one do 117 pań i 165 panów. Najwięcej zdobyli ich Niemcy. Mogą oni poszczycić się 19 złotymi, 21 srebrnymi oraz 12 brązowymi medalami. Norwegowie zdobyli ich 41 (16-15-10), a Francuzi 26 (9-5-12). Na kolejnym lokatach plasują się Rosjanie z 24 krążkami i Związek Radziecki z 19 medalami.
Król Ole
Na szczycie tabeli wszech czasów pod względem zdobytych medali w biathlonie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich mógł znajdować się tylko jeden zawodnik. Ole Einar Bjoerndalen ma ich w swoim dorobku aż 13, co do dziś jest poza zasięgiem jakiegokolwiek zawodnika. Biathlonowa legenda w trakcie swojej kariery zdobyła 8 złotych, 4 srebrne i 1 brązowy medal. Bjorndalen zdobywał medale na pięciu kolejnych igrzyskach – od Nagano po Soczi. Złotego krążka nie przywiózł tylko z Turynu.
Drudzy w tej klasyfikacji Niemcy – Ricco Gross i Sven Fischer – zdobyli po osiem medali. Martin Fourcade ma ich siedem, a Halvard Hanevold – sześć.
Królowa Uschi
U pań natomiast liderką tego zestawienia pozostaje niezmiennie Uschi Disl. Niemka, podobnie jak Bjoerndalen, zdobywała olimpijskie krążki na pięciu kolejnych igrzyskach – od Albertville do Turynu. Disl ma w dorobku dwa złote, cztery srebrne i trzy brązowe medale. Inna niemiecka legenda, Kati Wilhelm, zdobyła na igrzyskach siedem krążków. Jeden olimpijski medal mniej mają natomiast takie zawodniczki jak Daria Domraczewa i Anastazja Kuzmina.
Najbardziej „ozłoceni”
Liderem pod względem złotych medali jest wspomniany już wcześniej Bjoerndalen. Norweg ma na swoim koncie osiem złotych medali, co nieprędko zostanie powtórzone przez jakiegokolwiek zawodnika. Drugi w tym zestawieniu Martin Fourcade ma ich pięć. Jeden mniej posiada Daria Domraczewa i jest to najlepszy wynik wśród pań. Tyle samo złotych medali co Białorusinka zdobyli także Sven Fischer, Ricco Gross, Emil Hegle Svendsen oraz Aleksander Tichonow.
Królowie jednej imprezy
Warto także zwrócić uwagę na tych zawodników, którzy podczas jednych igrzysk olimpijskich stawali najwięcej razy na najwyższym stopniu podium. I tu ponownie najlepszy okazuje się Ole Einar Bjoerndalen, który w Salt Lake City wygrał wszystko, co się dało. Cztery złote medale to najlepszy wynik, jaki kiedykolwiek osiągnął biathlonista podczas jednych igrzysk. Jeden złoty krążek mniej zdobyli Daria Domraczewa, Martin Fourcade oraz Michael Greis. Białorusinka uczyniła to w Soczi, Francuz w Pjongczangu, a Niemiec w Turynie.
Wyświetl ten post na Instagramie
Polscy biathloniści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich
Do tej pory jedynym medalem polskiego biathlonisty jest ten zdobyty przez Tomasza Sikorę w Turynie w 2006 roku. Nie oznacza to jednak, że w przeszłości polscy zawodnicy i zawodniczki nie osiągali dobrych rezultatów na igrzyskach. W 1964 roku polski biathloniści zadebiutowali na igrzyskach olimpijskich. Najlepszy wynik w biegu indywidualnym uzyskał Józef Rubiś, który zajął 6. miejsce. Wspominaliśmy już o 4. miejscu sztafety w 1964 roku. Na tych samych igrzyskach Stanisław Szczepaniak był 4. w biegu na 20 km. To drugi najlepszy w historii rezultat Polaka w historii biathlonowych startów na igrzyskach olimpijskich.
Nagano
Igrzyska Olimpijskie w Nagano to przede wszystkim świetny występ Anny Stery w sprincie. Polka zajęła tam wysoką, 6. lokatę, co jeszcze długo było najlepszym wynikiem wśród kobiet. Polska męska sztafeta w składzie Wiesław Ziemianin, Tomasz Sikora, Jan Ziemianin i Wojciech Kozub uplasowała się na 5 miejscu.
Turyn
Jak już wspominaliśmy nie raz, igrzyska w Turynie przyniosły Polsce pierwszy medal w biathlonie. Srebro Tomasza Sikory nie było jednak jedynym dobrym występem polskich biathlonistów. W biegu indywidualnym 5. miejsce zajęła bowiem Krystyna Guzik, a sztafeta kobiet wywalczyła 7. lokatę.
Vancouver
Igrzyska w Vancouver przyniosły z kolei trzy lokaty w TOP10. Tomasz Sikora zajął 7. miejsce w biegu indywidualnym. Tę samą lokatę wśród pan wywalczyła Agnieszka Cyl. Na piątym miejscu bieg długi ukończyła zaś Weronika Nowakowska-Ziemniak.
Soczi
W Soczi najwięcej emocji dostarczyły nam Weronika Nowakowska-Ziemniak oraz Monika Hojnisz-Staręga. Pierwsza z nich zajęła 7. miejsce (6. po dyskwalifikacji Wiłuchiny) w sprincie. Do brązowego medalu zabrakło wówczas niewiele – niespełna 3 sekundy. W biegu masowym zaś świetnie zaprezentowała się Monika Hojnisz-Staręga, która zajęła 5. miejsce.
Pjongczang
W Korei biathlonistki także nie zawiodły i dwukrotnie meldowały się w TOP 10. W biegu indywidualnym 6. miejsce zajęła Monika Hojnisz-Staręga. Sztafeta w składzie Krystyna Guzik, Magdalena Gwizdoń, Weronika Nowakowska-Ziemniak i Monika Hojnisz-Staręga ukończyła rywalizację na 7. miejscu.
Fot. Sergei Kazantsev, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons